นโยบายแถบและเส้นทางของจีน: กรณีศึกษาเครือรัฐออสเตรเลีย

พชรพร ชาญณรงค์

บทคัดย่อ

สาธารณรัฐประชาชนจีนเป็นตลาดส่งออกสินค้าและบริการอันดับหนึ่งของเครือรัฐออสเตรเลียตั้งแต่ก่อนจะเกิดความริเริ่มแถบและเส้นทาง จีนพยายามจะเชิญชวนออสเตรเลียเข้าเป็นสมาชิกและรัฐบาลกลางออสเตรเลียก็มีท่าทีสนใจ แต่ไม่เคยมีการเข้าเป็นสมาชิกโดยตรง แม้ว่าจะเข้าร่วมเป็นสมาชิกผู้ก่อตั้งธนาคารเพื่อการลงทุนโครงสร้างพื้นฐานเอเชีย (Asian Infrastructure Investment Bank: AIIB) และบริจาคเงินไปกว่า 9 ร้อยล้านดอลลาร์ ความสัมพันธ์ทั้งสองประเทศเริ่มเข้าสู่ทางแยกเมื่อเริ่มมีข่าวการกว้านซื้อโครงสร้างพื้นฐานในออสเตรเลีย หน่วยความมั่นคงออสเตรเลียเริ่มออกมาเตือนถึงเรื่องนายทุนจีนที่มีใกล้ชิดกับพรรคคอมมิวนิสต์จีนเข้ามาแทรกแซงการเมืองภายในออสเตรเลียและพยายามดึงประเทศไปเข้าร่วม BRI

ผลการศึกษาพบว่าการดำเนินนโยบายแถบและเส้นทางของจีนต่อออสเตรเลียเทียบกับทฤษฎีการครองอำนาจนำในมิติเชิงอุดมการณ์ ตรงกับการพยายามยึดครองพื้นที่ทางการเมืองวัฒนธรรมและความคิดเห็นของคนในสังคม และมีออสเตรเลียอยู่ในกลุ่มผู้มีสถานะรองที่ไม่อยู่ภายใต้การควบคุมและเชื่อมโยงกับอำนาจนำ สร้างพลวัตในความสัมพันธ์ผ่านการมีปฏิสัมพันธ์แบบทวิภาคี โดยการยอมรับการแลกเปลี่ยนซื้อขายในทางกลับกันสร้างการแข็งขืนโดยการออกกฎหมายยับยั้งการแทรกแซงจากต่างชาติและเข้าร่วมการก่อตั้งกลุ่ม AUKUS เพื่อหลุดพ้นจากการเป็นผู้มีสถานะรอง