โดย นางสาวณัฐวดี ยอดแก้ว
บทคัดย่อ
บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาเปรียบเทียบความเชื่อและรูปแบบที่เกี่ยวข้องกับคนทรงประเทศเกาหลีใต้และญี่ปุ่น และเพื่อศึกษาวิเคราะห์ความเปลี่ยนแปลงบทบาท ความสำคัญของคนทรงประเทศเกาหลีใต้ญี่ปุ่น ผลการศึกษาพบว่าด้านบทบาทหน้าที่ของมูดังจากอดีตจนถึงปัจจุบันไม่มีการเปลี่ยนแปลงมากนัก แต่มีการลดบทบาทและความสำคัญลงโดยทำให้มูดังอยู่ในฐานะสินค้าทางด้านวัฒนธรรมควบคู่กับอาชีพคนทรงเจ้า ในขณะที่มิโกะมีการเปลี่ยนแปลงที่เห็นได้ชัดด้วยการกลายเป็นเพียงเจ้าหน้าที่ในศาลเจ้าในปัจจุบัน ด้านการแสดงของคนทรงเจ้า ในเกาหลีใต้การแสดงของมูดังสามารถจัดแสดงที่ใดก็ได้โดยไม่จำเป็นต้องมีการประกอบพิธีกรรมเหมือนดังสมัยก่อน ซึ่งแตกต่างกับญี่ปุ่นที่การแสดงของมิโกะยังคงเป็นส่วนสำคัญของการประกอบพิธีกรรมอยู่เสมอ ด้านกลุ่มผู้ใช้บริการคนทรงเจ้าทั้งสองประเทศมีความแพร่หลาย ผู้คนมาจากหลากหลายชนชั้น แต่เมื่อช่วงเวลาผ่านไปผู้ใช้บริการมูดังเริ่มลดน้อยลง ส่วนผู้ใช้บริการมิโกะลดลงทันทีเมื่อมิโกะมิได้ทำหน้าที่เป็นคนทรงเจ้าอีกต่อไป แต่ยุตะซึ่งเป็นร่างทรงจังหวัดโอกินาว่ายังคงมีกลุ่มผู้มาใช้บริการพวกเธออย่างต่อเนื่อง ด้านแนวความคิดลัทธิดั้งเดิมหรือไสยศาสตร์ที่แต่เดิมทั้งสองประเทศต่างให้ความสำคัญกับหญิงทรงเจ้า และต่อมาความเชื่อดั้งเดิมที่ผูกพันกับมิโกะได้สูญหายไป แต่ความเชื่อด้านไสยศาสตร์ที่สัมพันธ์กับมูดังและยุตะยังคงปรากฏให้เห็นอยู่ในยุคโลกาภิวัตน์ ด้านการยอมรับนั้น สำหรับมูดังแล้วแต่เดิมผู้คนยอมรับพวกเธอในฐานะคนทรงจากความสามารถต่างๆ และต่อมายอมรับในฐานะสินค้าด้านวัฒนธรรมมากกว่าคนทรง ส่วนมิโกะในอดีตการยอมรับเกิดขึ้นจากฐานันดร แต่ช่วงเวลาต่อมาเหล่ามิโกะมิได้ถูกยอมรับในฐานะคนทรงเจ้าแล้ว ด้านพรหมจรรย์ของคนทรงเจ้าทั้งสองประเทศมีลักษณะเหมือนกันคือ อดีตกาลเหล่าคนทรงมักเคร่งครัดในเรื่องความบริสุทธิ์ แต่ปัจจุบันคนทรงเจ้าสามารถแต่งงานและมีครอบครัวได้ ด้านความศักดิ์สิทธิ์ของเหล่ามูดังและมิโกะในยุคอดีตเป็นที่กล่าวขานไปทั่วทั้งอาณาจักร แต่ต่อมาแนวความคิดตะวันตกทำให้ความศักดิ์สิทธิ์ในตัวมูดังลดลง และการเข้ามาของอิทธิพลจากประเทศจีนทำให้ความเลื่อมใสศรัทธาของมิโกะสูญหายไป ด้านการนับถือเทพเจ้าและวิญญาณนั้น มูดังมีการทรงเจ้าเทพเจ้าจากศาสนาต่างๆ ที่พยามเข้ามาเรื่อยๆ ส่วนมิโกะและยุตะก่อนการเข้ามาของศาสนาจากประเทศจีนมีการเข้าทรงเทพและวิญญาณพื้นเมืองเช่นเดียวกับมูดัง แต่เมื่อจีนเข้ามาพวกเธอจะไม่ทรงเจ้าเทพและวิญญาณจากศาสนาต่างชาติใดๆ ทั้งสิ้น