นางสาวภัคธีมา บุญเพ็ง
บทคัดย่อ
สารนิพนธ์ “ปัจจัยที่ทำให้ญี่ปุ่นยอมรับรัฐธรรมนูญที่ร่างโดยสหรัฐอเมริกา” มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากฎหมายรัฐธรรมนูญของประเทศญี่ปุ่นที่เขียนโดยสหรัฐอเมริกาที่ทำให้ญี่ปุ่นเกิดการเปลี่ยนแปลง และกลายเป็นประเทศมหาอำนาจทางเศรษฐกิจ การเปลี่ยนแปลงในด้านการเมือง การปกครอง เศรษฐกิจ สังคมและวัฒนธรรม ที่เกิดขึ้นจากการตรารัฐธรรมนูญฉบับใหม่ ตลอดจนศึกษาปัจจัยที่ทำให้ชนชั้นนำ และประชาชนชาวญี่ปุ่นยอมรับรัฐธรรมนูญที่เขียนโดยสหรัฐอเมริกา และแม้ว่าสหรัฐอเมริกาจะถอนกำลังออกไปแล้วเมื่อปี ค.ศ. 1952 แต่รัฐธรรมนูญฉบับนี้ก็ไม่มีการเปลี่ยนแปลงรัฐธรรมนูญและยังใช้มาจนถึงปัจจุบันเป็นเวลากว่า 70 ปี โดยการศึกษา ค้นคว้าตำรา หนังสือ เอกสารวิจัย และบทความที่เกี่ยวข้องกับประวัติศาสตร์ญี่ปุ่นทั้งด้านการเมือง การปกครอง เศรษฐกิจ สังคมและวัฒนธรรม ในช่วงก่อน – หลังที่สหรัฐอเมริการจะเข้ามายึดครองญี่ปุ่นและร่างรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ รวมทั้งศึกษาเอกสารที่เกี่ยวข้องกับรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ที่สหรัฐอเมริการเป็นผู้ร่างให้ญี่ปุ่น เพื่อนำมาวิเคราะห์ปัจจัยที่ทำให้ญี่ปุ่นยอมรับรัฐธรรมนูญที่ร่างโดยสหรัฐอเมริกา
ผลการศึกษาพบว่า รัฐธรรมนูญที่ร่างขึ้นโดยสหรัฐอเมริกา หรือรัฐธรรมนูญโชวะ ได้มีการเจรจาหารือกันระหว่างผู้นำของฝ่ายสหรัฐอเมริกา และผู้นำฝ่ายญี่ปุ่น เพื่อหาข้อตกลงร่วมกัน ก่อนที่จะมีการประกาศใช้ โดยรัฐธรรมนูญฉบับนี้มีเนื้อหาสาระสำคัญ คือ (1) การลดสถานะของพระจักรพรรดิให้เป็นเพียงสัญลักษณ์ของประเทศเพียงเท่านั้น อำนาจอธิปไตยได้ถูกโอนมาที่ประชาชน (2) การจำกัดกองทัพบก กองทัพเรือ และกองทัพอากาศ ที่จะส่งผลนำไปสู่การก่อสงครามอีกในอนาคต ตลอดจนศักยภาพที่จะก่อสงครามได้อีก เพื่อเปลี่ยนให้ญี่ปุ่นสู่การปลอดทหาร (Demilitarization) (3) การมีสิทธิเสรีภาพของประชาชนชาวญี่ปุ่น
นอกจากนี้ รัฐธรรมนูญฉบับนี้ยังสงผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงด้านการเมือง การปกครอง เศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม ซึ่งนำให้ประเทศญี่ปุ่นสามารถพัฒนาก้าวหน้าได้อย่างรวดเร็ว จนสามารถกลายเป็นประเทศมหาอำนาจทางเศรษฐกิจอันดับที่ 2 ของโลก รองจากสหรัฐอเมริกาในทศวรรษที่ 1970 อีกทั้งยังเปลี่ยนแปลงให้ประเทศญี่ปุ่นมีความเป็นประชาธิปไตย ตามที่ประชาชนชาวญี่ปุ่นต้องการ หลังจากที่ต้องประสบกับความทุกข์ยากในช่วงสงครามจากลัทธิทางการทหารซึ่งการเจรจาต่อรองกันระหว่างผู้นำของทั้ง 2 ประเทศ และการเปลี่ยนแปลงให้ญี่ปุ่นมีความเป็นประชาธิปไตย เป็นปัจจัยสำคัญให้ชนชั้นนำ และประชาชนชาวญี่ปุ่นยอมรับรัฐธรรมนูญฉบับนี้ โดยไม่มีการต่อต้านที่รุนแรง และยังคงใช้รัฐธรรมนูยฉบับนี้มาจนถึงปัจจุบัน โดยไม่มีการเปลี่ยนแปลงรัฐธรรมนูญ
บทความวิจัยฉบับเต็ม