โดย นางสาวชลธร วัฒนชีวโนปกรณ์
บทคัดย่อ
พระพุทธศาสนามหายาน มีจุดยืนคือพระโพธิสัตว์จะช่วยสรรพสัตว์ให้หลุดพ้นไปพร้อมกับตน มหายานจึงมีมุมมองว่านิพพานอยู่ในสังสารวัฏ โลกียะไม่แยกขากจากโลกุตระ ในการพ้นความทุกข์แบบมหายานจึงเห็นว่าการที่จะบุคคลพ้นทุกข์ได้นั้นอาศัยต้องสังสารวัฏ ผู้ศึกษาจึงสนใจศึกษาโลกียนิยายเรื่องบัณฑิตก่อนเที่ยงคืน ซึ่งถ้าหากอ่านวรรณกรรมเรื่องนี้และพิจารณาอย่างผิวเผิน อาจพบว่าโลกียนิยายเรื่องนี้สะท้อนเรื่องราวกามารมณ์และมีเนื้อหามุ่งประโลมโลกเป็นหลัก แต่แท้จริงแล้วโลกียนิยายเรื่องนี้กลับได้สะท้อนแนวคิดเรื่องความสัมพันธ์กันอย่างแยกไม่ออกระหว่างโลกียะกับโลกุตระตามคติของพุทธปรัชญามหายานออกมาว่าเป็นอย่างไร