นางสาวสิรินดา หล้าปาวงศ์
บทคัดย่อ
บทความวิจัยเรื่อง “วิถีชา : ความหมายที่เปลี่ยนแปลงไป (ค.ศ. 1990-ปัจจุบัน)” มีวัตถุประสงค์ 2 ประการ คือ ประการแรกเพื่อศึกษาภูมิหลังและที่มาของวิถีชา หรือการบริโภคชาของชาวญี่ปุ่น และ ประการที่ 2 เพื่อศึกษาปัจจัยที่ก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของวิถีชาจากศิลปะวัฒนธรรมดั้งเดิมสู่การบริโภคในระดับมวลชน ในช่วง ค.ศ 1990 – ปัจจุบัน
ผลการศึกษาพบว่า ในช่วงศตวรรษที่ 8 ชาได้เริ่มเดินทางสู่ประเทศญี่ปุ่นด้วยการรับเอาวัฒนธรรมชามาจากประเทศจีน หลังจากนั้นได้ผสมกลมกลืนเข้ากับแนวคิด รูปแบบการดำเนินชีวิตของคนญี่ปุ่นจนทำให้ ชา หรือพิธีชงชา กลายเป็นมรดกทางวัฒนธรรมของชาติญี่ปุ่นในปัจจุบัน ปัจจัยที่ส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงของวิถีชา ในช่วง ค.ศ. 1990-ปัจจุบัน มี 3 ประการ คือ ประการที่ 1 สภาพอากาศในแต่ละฤดูกาล เนื่องจากอากาศเป็นตัวแปรสำคัญที่สามารถกำหนดวิถีชีวิตและพฤติกรรมการอุปโภคบริโภคของผู้คน ประการที่ 2 ความตระหนักในเรื่องสุขภาพและพฤติกรรมการบริโภคของผู้บริโภค เดิมชาเป็นที่รู้จักในฐานะยาและสมุนไพรเพื่อบำรุงสุขภาพ ความเชื่อดังกล่าวยังคงส่งผลมาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน จึงทำให้ผู้บริโภคในกลุ่มผู้รักสุขภาพหันมาบริโภคชาแทนเครื่องดื่มจำพวกน้ำอัดลมหรือกาแฟ ประการที่ 3 ความสะดวกในการบริโภค เดิมชาเป็นวัตถุดิบหลักในการประกอบพิธีชงชาซึ่งเป็นวัฒนธรรมที่สำคัญของชาวญี่ปุ่นซึ่งพิธีดังกล่าวมีขั้นตอนซับซ้อนและใช้ความประณีตอย่างสูง ต่อมาเมื่อชาเข้าถึงผู้คนมากขึ้นในฐานะเครื่องดื่ม จึงมีการปรับเปลี่ยนบรรจุภัณฑ์เผื่อตอบให้ผู้บริโภคได้รับความสะดวกมากขึ้น ซึ่งปัจจัยทั้งหมดที่ได้กล่าวไปในข้างต้นล้วนส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงของวิถีชา ในช่วง ค.ศ. 1990-ปัจจุบัน
บทความวิจัยฉบับเต็ม